قدس آنلاین- مدتی است که شاهد اتفاقات دردناکی در «غوطه شرقی» دمشق، پایتخت سوریه هستیم؛ اتفاقاتی که به دنبال آن، طی هفته‌های گذشته ده‌ها غیرنظامی کشته و شماری دیگر نیز به شدت زخمی شده‌اند. ماجرا از آنجا آغاز شد که گروه‌های تروریستیِ تحت‌الحمایه آمریکا با تحریک‌های واشنگتن و همچنین کشورهای غربی، حملات موشکی و خمپاره‌ای گسترده‌ای را علیه غیرنظامیان سوری کلید زدند. ارتش سوریه نیز به منظور پاکسازی اندک مساحت باقی‌مانده تحت سیطره تروریست‌های تکفیری در غوطه شرقی(حاشیه دمشق)، عملیات بزرگی را علیه آن‌ها آغاز کرد. تشدید اقدامات تروریستی در غوطه شرقی دمشق موجب کُند شدن روند عملیات ارتش سوریه شده است. تکفیری‌ها و به ویژه اعضای گروه «جبهه‌النصره» با سلاح‌های آمریکایی که در دست دارند، بی‌وقفه بر غیرنظامیان بی‌گناه در غوطه شرقی دمشق می‌تازند و آن‌ها را به خاک و خون می‌کشند. دراین گیرودار، کشورهای غربی به سرکردگی ایالات متحده سناریوی جدیدی را برای محکوم کردن دولت دمشق در عرصه بین‌المللی تدارک دیده‌اند. آن‌ها مدعی شده‌اند که دولت سوریه از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان در این منطقه استفاده کرده این درحالی است که تاکنون هیچ سند و مدرکی جهت اثبات این مدعا از سوی آمریکا و غرب منتشر نشده است.
اهمیت راهبردی «غوطه شرقی»
«غوطه شرقی» دمشق از اهمیت استراتژیک بسیار زیادی برخوردار است. درست به همین دلیل است که ارتش سوریه پس از آزادسازی مناطق و شهرهای استراتژیک در این کشور، اکنون به سراغ غوطه شرقی رفته تا آنجا را نیز از لوث تکفیری‌ها پاک کند. غوطه شرقی ۳۱۵ کیلومتر مربع وسعت دارد که تا اوایل سال ۲۰۱۳ بیش از ۹۰% مساحت آن در کنترل تروریست‌ها بود. با این‌حال، طی چهار سال گذشته ارتش سوریه بالغ بر ۲۰۹ کیلومترمربع از مساحت غوطه شرقی را بازپس گرفت و اکنون گروه‌های تروریستی در ۱۰۶ کیلومترمربع باقی مانده که عمدتا مناطق مسکونی نیمه شمالی غوطه را شامل می‌شود، تحت محاصره قرار دارند.
اهمیت استراتژیک غوطه شرقی در وهله اول به نزدیکی آن به دمشق بازمی‌گردد. همین نزدیکی غوطه شرقی به مرکز دمشق موجب شده تا از آن به عنوان «کمربند امنیتی» دمشق یاد شود. بنابراین، تکفیری‌ها و حامیان آن‌ها نیک می‌دانند که تسلط کامل نیروهای ارتش سوریه بر غوطه شرقی به مثابه برباد رفتن آمال و آرزوهای آن‌ها برای نزدیک شدن به دمشق است. اهمیت استراتژیک دیگر «غوطه شرقی» در نزدیکی آن به فرودگاه بین‌المللی دمشق نهفته است؛ فرودگاهی که تکفیری‌ها مدت‌هاست به آن چشم طمع دوخته‌اند. غوطه شرقی همچنین با دارا بودن ۴۰۰ هزار نفر جمعیت، از اراضی کشاورزی بسیاری نیز برخوردار است. به دلیل موقعیت جغرافیایی غوطه شرقی، هرطرفی که بتواند بر آن تسلط کامل داشته باشد، کنترل مسیر بین‌المللی به سمت حمص و حلب را نیز در اختیار خواهد داشت.
توافقی که نقض شد
علیرغم وقوع درگیری‌های شدید در غوطه شرقی دمشق، این منطقه به عنوان یکی از «مناطق کاهش تنش» در توافق میان دولت سوریه و معارضان شناخته می‌شود. حدود یک ماه پیش و درجریان مذاکرات صلح سوری در شهر «وین» بود که گروه‌های سوری بایکدیگر توافق کردند تا آتش‌بس در غوطه شرقی درچارچوب مناطق کاهش تنش، به صورت رسمی به اجرا درآید. این توافق درحالی حاصل شد که «استفان دی‌میستوار» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه نیز آن را تأیید کرده بود. با تمامی این‌ها، معارضان سوری به تعهدات خود درجریان مذاکرات وین عمل نکرده و همین نقض عهد آن‌ها موجب شد تا وضعیت کنونی در غوطه شرقی ایجاد و اوضاع امنیتی از کنترل خارج شود. جای هیچگونه شکی وجود ندارد که اگر معارضان به تعهدات خود مبنی بر برقراری آتش‌بس در غوطه شرقی دمشق وفادار باقی می‌ماندند، امروز ده‌ها غیرنظامی سوری قربانی نمی‌شدند.
جنگ تکفیری با سلاح آمریکایی
می‌توان از آمریکا به عنوان یکی از عوامل اصلی توطئه‌چینی علیه دولت دمشق در پرونده غوطه شرقی یاد کرد. تکفیری‌هایی که امروز با نیروهای سوری در غوطه شرقی مبارزه می‌کنند، تسلیحات آمریکایی را در اختیار دارند. درهمین ارتباط، یکی از افسران نیروهای امنیتی سوریه اعلام کرد که بر اساس اطلاعات دقیق به دست آمده و با همکاری ساکنان غوطه شرقی یکی از گشت‌های امنیتی با کمین در یکی از محورهایی که احتمال می‌رفت تجهیزات گروه‌های تروریستی از آنجا عبور کند، توانست یک محموله بزرگ از تجهیزات جنگی و سلاح‌های آمریکایی را کشف و ضبط کند. این افسر سوری تاکید کرد: «ایناولین باری نیست که سلاح‌هایی که از خارج برای گروه‌های تروریستی در غوطه شرقی ارسال شده است، کشف و ضبط می‌شود». برهمین اساس، وجود تسلیحات آمریکایی در نزد تروریست‌ها نشان می‌دهد که واشنگتن تا چه میزانی در تحرکات خصمانه تکفیری‌ها در غوطه شرقی دخیل است؛ تکفیری‌هایی که همچون «کفتارهای بی‌رحم» به جان غیرنظامیان افتاده‌اند.
پرونده‌ای که مختومه نمی‌شود
درحال حاضر هفت سال از آغاز بحران سوریه سپری می‌شود و بیش از ۵ سال است که آمریکا و هم‌پیمانان آن دمشق را به استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان متهم می‌ساند. اکنون نیز آمریکایی‌ها همان مسیر را در پیش گرفته‌اند و صراحتا و بدون ارائه هیچگونه دلیل و مدرکی، دمشق را به بکارگیری سلاح‌های شیمیایی درغوطه شرقی متهم می‌سازند؛ سناریویی که به نظر می‌رسد با هدف انتقام‌جویی به دلیل شکست‌های میدانی و همچنین تحت‌الشعاع قرار دادن راهکار سیاسی جهت برون‌رفت از بحران سوریه، تدارک دیده شده است.
علاوه بر موفقیت مذاکرات صلح سوری پیشروی‌های نیروهای سوری و هم‌پیمانان آن در نبرد با تروریست‌های تکفیری در جبهه‌های مختلف نبرد نیز واشنگتن را برآن داشته تا پرونده تسلیحات شیمیایی در سوریه را بار دیگر به راه اندازد؛ پرونده‌ای که به نظر می‌رسد علیرغم تأیید سازمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی مبنی بر بسته شدنش، آمریکا قصد مختومه اعلام کردن آن را ندارد. طبق اعلام رسمی نهادهای بین‌المللی ذی‌ربط، دولت سوریه بیشترین همکاری را با سازمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی برای تخلیه زرادخانه‌های شیمیایی خود داشته است. این سازمان در روز ۲۳ ژوئن ۲۰۱۴ رسما اعلام کرد که آخرین محموله از تسلیحات شیمیایی دولت سوریه نیز از این کشور خارج شده است. با این حال، شواهد و قرائن، جملگی نشان از آن دارند که تکفیریهای تحت الحمایه آمریکا و غرب همواره از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان استفاده کرده‌اند.
مقابله با مسکو با هر ابزاری
در سناریوی ساختگی «استفاده از تسلیحات شیمیایی» انگشت اتهام آمریکایی‌ها تنها به سمت دولت دمشق نیست و آن‌ها مسکو را نیز به صورت مستقیم در این این سناریو هدف قرار داده‌اند. پر واضح است که حضور نظامی روسیه در سوریه هیچگاه به مذاق مقامات واشنگتن خوش نیامده است و آن‌ها بارها و در مناسبت‌های گوناگون بر لزوم خروج نیروهای روس تأکید کرده‌اند. اکنون آمریکایی‌ها با مطرح ساختن سناریوی شوم تسلیحات شیمیایی قصد دارند با یک تیر دو نشان را هدف قرار داده و ضمن متهم ساختن دمشق به استفاده از این تسلیحات، اینگونه به افکار عمومی و جامعه جهانی القاء کنند که مسکو نیز از عوامل اصلی این جنایت است. درهمین ارتباط، «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا مدعی شده است: «روسیه مسئول قربانی شدن غیرنظامیان در غوطه شرقی به دنبال استفاده از تسلیحات شیمیایی است؛ چراکه در سوریه حضور نظامی دارد!»
سخن پایانی
درهرصورت، قدر مسلم آن است که آمریکایی‌ها و غربی‌ها تمام عزم خود را جزم کرده‌اند تا ضمن ایجاد یک اجماع جهانی علیه دمشق به دلیل آغاز عملیات بزرگ آزادسازی «غوطه شرقی» مانع از آزادی نهایی این منطقه مهم و استراتژیک شوند. دراین میان، متهم ساختن دمشق و مسکو به استفاده از تسلیحات شیمیایی در غوطه شرقی تنها تلاشی ناکام برای برانگیختن احساسات افکار عمومی و اقناع جامعه بین‌المللی برای مواجهه عملی با دولت قانونی دمشق است. در این بحبوحه آنچه که مانند همیشه کاملا از دیدِ واشنگتن و متحدانش پنهان مانده، فجایع انسانی است که به دنبال اهداف توسعه‌طلبانه آن‌ها خلق می‌شوند و امروز نمونه‌ای از این فجایع را در غوطه شرقی شاهد هستیم.
*منتشر شده در ویژه نامه بیت المقدس روزنامه قدس
نظر شما